Halit Toprak: Soner Yalçın : Frikikçi Ciner

Ermenek mi dediniz?

Göçük altından çıkarılmayı bekleyen maden işçileri mi dediniz?

Çok beklersiniz…

Yıl, 1966…

K.Maraş/Afşin-Elbistan’da kömür arama çalışmaları zaferle sonuçlandı; büyük bir linyit yatağı bulundu.

Havzada bulunan kömür 4.4 milyar ton olarak hesaplandı; bu, ülke linyit rezervinin yüzde 37’sini oluşturmaktaydı.

Talihsizlik…
Afşin-Elbistan havzasındaki kömürler düşük kaliteliydi; ancak, elektrik üretim santrallerinde kullanılabilecekti.
Bu amaçla 1971’de elektrik üretimi amaçlı proje çalışmalarına başlandı.

GAP’tan sonra dönemin en büyük yatırımlarından biri olan Afşin Elbistan Termik Santrali projesi hazırlandı.
Havzadaki Kışlaköy Kömür Ocağı’ndan çıkarılan kömür, kurulacak dört üniteli Afşin-Elbistan A Santrali’nde kullanılacaktır.
Santralin ilk ünitesi 1984’te, dördüncü ve son ünite ise 1988’de tamamlanır.

Yıl, 1996…

İkinci bir santralin/ Afşin-Elbistan B Santrali yapımı için çalışmalar başladı.

Yine dört üniteden oluşan santral 2004 yılında tamamlandı.

Fakat…
Sorun vardı:

B Santrali bitmişti ama ortada kömür yoktu!
Bu santralin kömür ihtiyacı da, A Santralı’na kömür veren Kışlaköy Kömür Sahası’ndan karşılanıyordu.

İki ayrı kömür ocağından üretim yapılarak, iki adet santralin tam kapasitede çalıştırılması gerekirken; tek bir kömür ocağından, iki santral beslenmeye çalışılmış ve bu da santrallerin üretimini düşürmüştü.

Eee olacaktı?..

B Santrali için yeni kömür sahası gerekiyordu…

Hâlâ göçükteler

Tarih: 30 Ocak 2007

Afşin-Elbistan havzasındaki Çöllolar sahasında kömür üretimi için ihale yapıldı.

Çöllolar Kömür Sahası’nın işletme hakkı 28 yıllığına Turgay Ciner’e (Park Teknik Elektrik Madencilik Turizm Sanayi ve Ticaret A.
Ş.) verildi!

Şirketler ilk 10 yıl için ortalama 17 TL’lik fiyat teklifi verirken, Ciner yarı fiyatına 7.8 TL vererek ihaleyi kazanmıştı!
Bu büyük farkı nasıl kapatacaktı?..

Tarih: 2 Nisan 2007

İhaleyi kazanan Turgay Ciner ile sözleşme imzalandı.

Maden ocağının altında akarsu yatağı olduğu için sözleşme gereği üç yıl alt yapı çalışmaları yapıldı.
Ve, 2009 yılının Ağustos ayında kömür üretimine başlandı.

Ciner, 2010’da 16.5 milyon ton kömür üretimi yaptı.
Planlanan üretimin çok az altında kalmıştı.
Maden işçilerinin daha çok çalışması gerekiyordu…

Tarih: 6 Şubat 2011

Saat: 04.30

Çöllolar Kömür Ocağı’nda heyelan oldu; 20-30 milyon metreküplük linyit alanı çöktü ve Yaşar Akkaya adlı işçi hayatını kaybetti, 6 işçi yaralandı.

Türkiye, Balyoz tutuklamalarını ve Mısır’daki Arap Baharı’nı konuşuyordu; kaza haber bile olmadı.

Dünya madencilik tarihinde örneğine kolay rastlanmayacak boyutta olay dört gün sonra gerçekleşti…

Tarih: 10 Şubat 2011

Saat 10.11

Çöllolar Kömür Ocağı’nda yine heyelan oldu; yaklaşık 5 kilometre çapında ve 160 metre derinliğindeki kömür havzası tamamen kaya, toprak, su ve kömürle doldu.

Jeoloji mühendisi Halil Tatlı, maden mühendisi Nail Yılmaz, işçiler; Hacı Mehmet İpek, Muhsin Koşan, Kemal Elmas, Cuma Yıldırım, Adnan Demir, Tuğran Gökhan ve Aydoğan Polat’ın cenazeleri toprak altında kaldı.

Yıl 2014.

Ve maden emekçileri hâlâ göçük altındalar…

"Diktatör Atatürk"

Bilinir ki, madencilik endüstrisindeki kazalar hiçbir zaman kader değildir; kazaların hemen her zaman mühendislik faaliyetleri ile önlenebilecekleri tartışılmaz bir gerçektir.

İTÜ Maden Fakültesi öğretim üyeleri ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfet-tişlerin Çöllolar Kömür Ocağı’yla ilgili hazırladığı rapora göre:

– Maden sahasında jeolojik açıdan yeterli araştırma yapılmamıştı.
Ocağın altında akarsu yatağı vardı ve bunun için taraça yöntemi kullanmak gerekiyordu.
Ancak maliyeti azaltmak için yapılan yöntem, normal değerinin çok alt seviyesindeydi.
İnceltme işlemi yetersizdi.
Fiili şev açıları olması gerekenden daha dikti.

– Yeraltı suları yeterli oranda boşaltılmamıştı.

– Öngörülen susuzlaştırma süresinden önce ocakta deneme üretimi dışına çıkan miktar ve hızda kömür üretimine başlanmıştı.

– İlk heyelandan hemen önce ölçüm istasyonlarında tespit edilen kütle hareketleri sonrasında çalışmalara ara verilmesi gerekirken, yüklenici (Park Teknik) tarafından çalışmalara devam ettirilmişti.

– Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) etkili bir kontrol yapmamıştı.

EÜAŞ Genel Müdürü Halil Alış, çöken kömür havzasında ilk çatlağın 8 Ocak 2010’da tespit edildiğini; gerekli çalışma yaptıklarını ama yine de göçük olduğunu belirterek, "Artık bunun nedenini, niçinini bırakalım; Allahın takdiri" dedi.

17 ay sonra…

Tarih: 16 Temmuz 2013

İddianameler tamamlandı; kamu davası açıldı.

Elbistan Cumhuriyet Başsavcılığı ve Afşin Cumhuriyet Savcılığı, olayla ilgili 9’u özel şirketten ve 14’ü resmi görevli olmak üzere, toplam 23 kişi hakkında Türk Ceza Kanunu’nun "Bilinçli Taksirle Birden Çok Kimsenin Ölümüne Sebebiyet Vermek" suçundan dava açtı.

12’nci duruşma 17 Ekim 2014’te oldu.

13’üncü duruşma 20 Ocak 2015 tarihine ertelendi.

Peki…

Tüm bu süreçte siyasal iktidar ne yapıyordu?

Erdoğan ne yapıyordu?

Erdoğan, "Alo Fatih" ile konuşup; -Ciner’in sahibi olduğu- Habertürk gazetesinin birinci sayfasındaki"frikik veren kadın" fotoğrafıyla ilgileniyordu…

"Frikikçi Ciner" de hükümete yaranmak için, önceki gün 29 Ekim Bayramı akşamı Habertürk TV ekranına çıkardığı "Soros Çocukları"na "Atatürk diktatör" dedirtiyordu.

Ve siz hâlâ…