10 Mart 2015 Salı

Prof Dr D.Ali Ercan :TOPRAĞI BOL OLSUN !

Hristiyan adeti mi?

Değerli arkadaşlar, Bunun sadece bir Hristiyan adeti olduğunu söyleyenler bence yanılıyor. Türkler de müslümanlaştırılmadan önce, ölen kişilerin ardından buna benzer bir deyimi kullanıyorlardı. Gerçekten de Hakanların, Ulu Beylerin, saygın kişilerin Goru* (mezarı) üzerine o kadar çok miktarda toprak örtülüyordu ki, bir"hüyük" oluşuyordu.. (Öz) Türkçede "Hü"  Arapça "selam" anlamına geldiğine görehüyük/höyük  kelimesi de herhalde (?) selamlık, anıt, anıt-mezar anlamlarına geliyordu. Hüyük ne kadar büyükse, kişi o denli saygın ve sevgin demekti... 


Ne yazık ki bu sözcük Anadolu Türkçesinde zamanla sadece tepe, tepecik olarak anlaşılır oldu. Özetle, ölen kişinin "saygınlığı daim olsun" anlamında "toprağı bol olsun"demek Türk kültürü açısından hiç de yadırganacak bir durum değildir.. 

Sevgilerimle. æ


_____________
* Öz Türkçeye özlemle, ama ne yazık ki bilinçsizce, kullanılan kelimelerden biri de "Mezar" yerine "gömüt" denmesidir.. 
Türkçede -it, -üt son ekleri eylemden türetilen nesne adını verir... örn. yap-ıt yapılan şey(eser) iç-it içilen şey (içki ?) gül-üt gülünen şey (espri, komedi) bin-it binilen şey (at, eşek, deve.. vb), kan-ıt kandırılan, ikna edilen şey (ispat). Sırası gelmişken söyleyeyim; kandırmak=ikna etmek, kanıtlamak demektir, olumludur; aldatmak ise kötü bir eylemdir ve olumsuzdur.
Bu anlamda gömüt gömülen şey demektir yani'define'nin karşılığıdır. Gor çukur demektir. Gorunak (Korunak), korunmak, korumak bu kökten gelir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder